غنی سازی روابط در خانواده
موضوع جلسه: غنی سازی روابط در خانواده
(روابط زوجی، رابطه با فرزندان)
تاریخ اجرا: 16 /7/1403
دبیرستان دوره اول دخترانه میرداماد مدرس: دکتر زرین تاج خسروی
چهار سوار خطرناک ارتباط
سوار اول: تحقیر کردن
همه رفتارهایی که باعث شود فرد احساس کم ارزشی کند مثل ناسزا گفتن، مسخره کردن، طعنه و کنایه با زبان بدن یا به صورت کلامی، نگاه تحقیر آمیز و . . .
تحقیر کردن نوعی نگاه بالا به پایین است که فرض بنیادین آن این است که همسر حقیر و پایین تر است و رفتارهایی همچون توهین کردن ، طعنه زدن ،مسخره کردن و کوچک کردن را شامل می شود.
تو اسم اینو میذاری تمیز کردن؟ هیچ کاری را نمی تونی درست انجام بدی؟ اسکاچ رو بده به من ”
اصلا تو بر چسب روی قوطی را چک کردی ؟ سواد خوندن داری ؟ به من نشون بده کجاش نوشته شیر بدون لاکتوز ؟!
سوار دوم:انتقاد کردن و عیب جویی
انتقادی که در آن به جای تحلیل و توضیح یک رفتار همه شخصیت فرد نشانه گرفته شود بسیار آسیب زا است. استفاده از کلماتی مانند همیشه، اصلا، دائم، . . .
اگر شما از چیزی در رابطه تان ناراضی هستید و احساس ناکامی می کنید ، حتما این نارضایتی خودتان را ابراز کنید ، البته نه با حمله کردن بلکه به شیوه ای که میتوان آنرا “شروع نرم ” نامید. این رویکرد مستلزم ارایه توضیح و تفسیر مستقیم و روشن درباره نگرانی ها و همچنین بیان نیاز به شیوه مثبت است. باید توجه داشت وقتی به شیوه “عیب جویی” با طرف مقابل حرف میزنیم کل شخصیت او را مورد حمله قرار میدهیم.
عیب جویی:
مثال 1: تو گفتی که میز را تمیز می کنی ، اما روی میز که هنوز پر از خرده های نان است. تو هیچوقت به حرفی که می زنی عمل نمی کنی (واژگانی همچون “همیشه “و “هیچوقت ” ، “اصلا” ، فرضشان بر اینست که طرف مقابل نقص و مشکل شخصیتی دارد .)
شیوه گفتگوی نرم :روی میز هنوز خرده های نان وجود دارد . دوست دارم روی میز تمیز و مرتب باشد.”
مثال2: بهت گفتم ما باید ساعت هفت آنجا باشیم . تو عمدا داری دست دست می کنی.
شیوه گفتگوی نرم :زود باش دیرمان شد. باید همین الان راه بیفتیم.”
مثال 3: قرارمان این بود که تو رژیم غذایی ات را حفظ کنی. تو بی مسئولیت تر از اونی هستی که یادت بیاد چه قراری با هم گذاشتیم.
شیوه گفتگوی نرم : ما قرارمان این بود که تو رژیمت را حفظ کنی، اما به نظر میرسه که هنوز برای اینکار مشکلاتی داری و آماده نیستی.
سوار سوم: دفاعی رفتار کردن
به جای پذیرفتن مسئولیت رفتار خود شروع به بهانه تراشی کردن و یا به صورت مقابله رفتارهای طرف مقابل را به رخ کشیدن
مثال: خانم: چرا صبح نرفتی نون بخری؟ پاسخ آقا: مگه خودت ظرفها رو شستی؟
اگر شما آماج حملات کلامی همسرتان هستید، تمایل به دفاعی رفتار کردن از خودتان کاملا طبیعی و قابل درک به نظر می رسد .” خشم به جا ” ، ” واکنش حمله ی متقابل ” و نقش ” قربانی بی گناه ” را بازی ( که معمولا همراه با ناله کردن است ) کردن اشکال مختلف حالت تدافعی هستند. در این وضعیت، گویی که دو جبهه شکل می گیرد و هر کسی در سنگر خود به دفاع از خود می پردازد. اگر چه ممکن است شما حالت تدافعی را واکنشی طبیعی و بر حق تلقی کنید، اما بااین حال حالت تدافعی نه تنها به درگیری پایان نمی¬بخشد بلکه بر عکس سطح تنش را افزایش میدهد. پادزهر حالت تدافعی این است که ما حداقل مسئولیت بخشی از مشکلات را بپذیرم. این در حالی است که اگر یکی از دو طرف یا در حالت بهتر، هر دو طرف، به سهم خود در رویداد منفی اعتراف کنند، دعوایی شکل نمی گیرد.
سوار چهارم: ایجاد دیوار سنگی ( قهر کردن)
وقتی کل راههای ارتباطی طرف مقابل را به سمت خودمان ببندیم. به طور معمول برای کنترل رفتار طرف مقابل از این روش ناسالم استفاده میکنند.
وقتی آماجی از تنش ها به از کوره در رفتن منتهی می شود . همسر در معرض آسیب جسمی ، انعکاس نشانه های معمول دال بر گوش دادن ( از جمله : تکان دادن سر ، ارتباط چشمی و صدا در آوردن کوتاه ) را متوقف می کند. به جای آن ، شنونده شبیه دیوار سنگی نفوذناپذیری عمل می کند ، به گونه ای که تمام محرک ها و انگیزه ها را مسدود می کند . با وجود اینکه ما می دانیم ” سکوت و کناره گیری ” اغلب اوقات به عنوان مکانیسمی برای آرام سازی خود در لحظات از کوره در رفتن است. اما با این حال ، هرگونه امید به حل اختلافات را از بین می برد.
شما می توانید چهار سوار ویرانگر را عملا در مکالمه زیر ملاحظه کنید این زن و شوهر دارند تلاش می کنند که تصمیم بگیرند در ایام تعطیلات عید به دیدن کدامیک از والدین بروند :
مرد: من فکر می کنم ما باید تعطیلات عید امسال را با خانواده پدر من بگذرانیم.
زن :اما من قبلا به پدر و مادرم گفته ام که ما تعطیلات عید امسال را میریم پیش آنها.
مرد :ما تعطیلات عید دو سال پیش را با پدر و مادر تو سپری کردیم
زن :علتش این بود که آن دو سال تو حتی زحمت هماهنگی قرارملاقات با فامیلت را هم به خودت ندادی (عیب جویی ).
مرد :سرم شلوغ بود.
زن :بله می شه این حرف زد و بهانه آورد که سرم شلوغ بود و گرفتار بودم. این تعبیری است که تو داری می کنی و بهانه ای است که می تراشی. می خواستی اینقدر پشت گوش نیندازی ( تحقیر کردن ) تا آخرین لحظه دور خودت می چرخی، بعدش هم اصرار می کنی به دیدن پدرت بریم. این واقعا خودخواهانه است.
مرد : توهمیشه اصرار داری که حرف، حرف خودت باشه ( عیب جویی ). من نمی دونم چرا دارم تلاش می کنم با تو حرف بزنم . تو آدم مزخرفی هستی !( تحقیر کردن )
( بعدش توی خودش می رود و سکوت و کناره گیری می کند) .
زن :خب ، که چی …حالا تصمیم گرفتی منو نادیده بگیری و با من اخم و تخم کنی ؟
مرد : ( هیچی نمی گه ) (سکوت و کناره گیری )
زن :کجایی حواست کجاست؟ یه چیزی بگو ، یه کاری بکن دیگه( تحقیر کردن).
بارش فکری:در مقابل قهر کردن اعضای خانواده استراتژی شما چیست؟
راه حل گاتمن برای بهبود ارتباط (صرف 5 ساعت در هفته برای رابطه زوجی)
مطالعات گاتمن نشان میدهد زوج های خوشبخت اینگونه با هم وقت میگذرانند.
1. خداحافظی: قبل از خداحافظی درباره کارهایی که قرار است در طول روز انجام دهند صحبت میکنند.(2 دقیقه در روز، 5 روز در هفته در مجموع 10 دقیقه)
2. تجدید دیدارها: در پایان هر روز یک گفتگوی آرام و بی استرس دارند.این گفتگو فرصت خوبی است برای تعمیق روابط و آگاهی از دغدغه های یکدیگر( بیست دقیقه در روز در هفته یک ساعت و چهل دقیقه)
3. محبت: با رفتارهایی مانند لمس کردن، روابط عاشقانه و بخشش(5 دقیقه در روز در طول هفته 35 دقیقه)
4. قرار هفتگی: در فضایی آرامش بخش( دو ساعت در هفته)
5. تحسین یکدیگر و قدردانی:( 5 دقیقه در روز در طول 5 روز هفته 25 دقیقه
