داستان موفقیت برندهای مشهور اغلب داستان مردمی بزرگ است. این واقعیت قطعاً در مورد مرسدس بنز هم درست است. تاریخ مرسدس بنز شامل بیش از یک قرن نوآوری و تلاش در مواجهه با ناسازگاری‌هاست. نام مرسدس بنز در یکی از تاریک‌ترین دوره‌های تاریخی اروپا دیده شد و با سال‌ها نوآوری در علم و تکنولوژی همراه شد. مقاله حاضر تاریخ مرسدس بنز را از زمان پایه‌گذاری نوآورانه آن در میان جنگ جهانی و پس از آن دوران رونق اقتصادی دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ شرح می‌دهد. داستان مرسدس بنز یک درس تاریخی است که به ما استقامت، احترام و بالاتر از همه ارزش تلاش مداوم برای دستیابی به پیشرفت در هر شرایطی را می‌آموزد. اگر می‌خواهید داستان مرسدس را بدانید با همراه باشید و این مقاله را تا انتها بخوانید.

گوتلیب دایملر و کارل بنز

هر چند آن‌ها هیچ‌گاه همدیگر را ملاقات نکرده بودند، گوتلیب دایملر و کارل بنز هر یک توانستند یک موتور سرعت بالا را در دهه ۱۸۸۰ اختراع کنند. گوتلیب دایملر با همکاری شریک تجاری خود ویلهلم می‌باخ یک موتور بنزینی مدرن را در سال ۱۸۸۵ طراحی کرد. در همان زمان در سال ۱۸۸۵ کارل بنز از فناوری دوچرخه و یک موتور چهار سیلندری برای توسعه یکی از اولین اتومبیل‌ها استفاده نمود. پس از سال‌ها کشمکش با شرکای تجاری بی‌ثبات و قوانین بانکی سخت‌گیرانه کارل بنز در سال ۱۸۸۳ شرکت «Benz & Company Rheinische Gasmotoren-Fabrik»  تأسیس کردند که به «Benz & Cie» معروف شد. این شرکت یکی از اولین شرکت‌های تولیدکننده خودرو در آلمان بود.

کارل بنز توانست طرح خود برای سه‌چرخه خودران را در سال ۱۸۸۶ ثبت نماید. ثبت اختراع شماره آلمان۳۷۴۳۵# صنعت حمل‌ونقل را برای همیشه تغییر داد. پس از اینکه برتا، همسر کارل بخش اعظمی از سهام شرکا را خریداری نمود، نقش فعالی در بسیاری از قسمت‌های کسب‌وکار کارل ایفا کرد. برتا برای پیشبرد اهداف کارل همیشه به او کمک می‌کرد تا جایی که با یکی از اختراعات جدید کارل یک سفر ۱۲۰ مایلی انجام داد. برتا به همراه دو پسرش و بدون اطلاع کارل تصمیم گرفت به دیدن مادر خود برود. در آن زمان بنزین ماده‌ای بود که فقط در داروخانه‌ها به فروش می‌رسید و برتا مجبور شد در مسیرش برای تأمین بنزین به داروخانه برود و همچنین مشکلات فنی پیش‌آمده را خودش پیشبینی و حل کند. در نهایت این سفر موفقیت‌آمیز بود و برتا شب‌هنگام به مقصد رسید.

شرکت دایملر-موتورن- گیزلشافت (DMG) در سال ۱۸۹۰ توسط گوتلیب دایملر و ویلهلم می‌باخ که شرکای تجاری بودند تأسیس شد. این دو نفر توانستند در سال ۱۸۸۵ موتور احتراقی را اختراع کنند و سال بعد این موتور را با موفقیت بر روی موتورسیکلت، قایق و کالسکه اضافه کنند. موتور آن‌ها نه تنها کوچک‌تر از موتورهای ساخته شده قبلی بود بلکه قدرتمندتر نیز بود. پس از دستیابی به موفقیت در ساخت موتور احتراقی اولیه آن‌ها توانستند در سال ۱۸۹۲ خودروهای خود را تولید و به فروش برسانند. با وجود موفقیت‌های به دست آمده دایملر و می‌باخ پس از به وجود آمدن مشکلاتی با سهامداران از کسب‌وکار خود استعفا دادند. البته بعداً در سال ۱۸۹۴ هر دو آن‌ها دوباره به شرکت برگشتند. در سال ۱۹۰۰ گوتلیب دایملر از دنیا رفت و می‌باخ را در اداره DMG تنها گذاشت. در نهایت در سال ۱۹۰۷ می‌باخ DMG را برای همیشه ترک کرد.

هر دو شرکت Benz & Cie و DMG در طول جنگ جهانی اول و پس از آن به فعالیت خود ادامه دادند. با این حال هر دو شرکت به‌شدت تحت تأثیر بحران اقتصادی آلمان در اثر پیمان ورسای بودند. در طول جنگ بیشتر پروژه‌های تحقیقاتی و غیرنظامی به حالت تعلیق در آمده بود و کارخانه‌ها تمام تمرکز خود را بر روی تولید جنگ‌افزار برای ارتش گذاشتند. این مسائل اقتصادی و به وجود آمدن شرکت‌های تولید موتور در خارج از کشور باعث شد شرایط برای شرکت Benz & Cie و DMG دشوار گردد. به این ترتیب دو شرکت اول خودروسازی آلمان برای حفاظت از منافع متقابل در سال ۱۹۲۴ موافقت‌نامه‌ای امضا کردند که تا سال ۲۰۰۰ میلادی معتبر بود. هر چند این دو شرکت در سال ۱۹۲۶ تصمیم گرفتند که ادغام شوند و به این ترتیب شرکت دایملر-بنز متولد شد. این شرکت جدید اولین پروژه خود پس از ادغام را مرسدس-بنز نام‌گذاری کرد.

دایملر-بنز در جنگ جهانی دوم

همانند بسیاری از شرکت‌های دیگر شرکت دایملر-بنز در طول جنگ جهانی دوم با درخواست حکومت، تجهیزات نظامی تولید می‌کرد. پس از حمله آلمان به لهستان، نبرد علیه اروپا آغاز شد و بسیاری از وزارتخانه‌های نازی تأسیسات صنعتی آلمان را در دست گرفتند تا برای شروع آنچه که فکر می‌کردند جنگی کوتاه خواهد بود آماده شوند.

دایملر- بنز در سال ۱۹۳۶شروع به ساخت کامیون‌ها و موتورهای هواپیما برای ارتش آلمان کرد. امکانات تولید برای برطرف کردن تقاضا کافی نبود. از این رو ساختمان جدیدی در مکان پنهانی در نزدیکی برلین در همان سال ساخته شد.

مثل نازی‌ها، رئیس هیئت‌مدیره دایملر-بنز نیز تصریح کرد که جنگ کوتاه خواهد بود و شرکت قادر خواهد بود که تولید خودروهای غیر نظامی را سریعاً ادامه دهد. در سال ۱۹۴۱ شرکت متوجه شد که جنگ طولانی‌تر از آنچه فکر می‌کردند خواهد بود و در سال ۱۹۴۲ دیگر تولید خودروهای غیرنظامی در دایملر-بنز کاملاً متوقف شد.

با افزایش تقاضا برای تولید، دایملر-بنز شروع به استخدام زنان برای کار در قسمت‌های مختلف کارخانه کرد. این زنان برای جایگزینی مردانی که به جنگ فراخوانده شده بودند استخدام شدند. خیلی زود حتی نیروی کاری زنان هم نتوانست پاسخگوی تقاضای نیروی کاری برای کارخانه باشد. به همین دلیل دایملر-بنز مجبور به استفاده از کارگران اروپای غربی شد. این کارگران شامل زندانیان جنگی بودند که از جبهه مقابل اسیر شده بودند و یا غیر نظامیانی بودند که از شهرها و روستاها ربوده، دستگیر و منتقل‌شده بودند. دایملر-بنز همچنین از زندانیان اردوگاه‌های کار اجباری که در نزدیکی کارخانه بنا شده بودند نیز استفاده می‌کرد. این شرکت هرگز انکار نکرد که با افرادی که در طول جنگ در کارخانه کار می‌کردند به‌طور غیرانسانی رفتار شده است. زندانیان جنگ در شرایط زندان زندگی می‌کردند و در سربازخانه‌ها نگهداری می‌شدند. آلمان در سال ۱۹۲۹ کنوانسیون ژنو را امضا و موافقت کرده بود که سطح معینی از رفتار انسانی را با زندانیان جنگی بپذیرد. زندانیانی که از اردوگاه‌های کار اجباری به دایملر-بنز فرستاده شده بودند تحت نظارت اس‌اس بودند. این نیروها در عوض پرداخت پول به دایملر-بنز داده شدند.

بعد از جنگ دایملر-بنز ارتباط خود با نازی‌ها و اردوگاه‌های کار اجباری را پنهان نکرد. این شرکت در فعالیت مبتکرانه «یادآوری، مسئولیت و آینده» که توسط بنیاد صنعت آلمان  در سال ۲۰۰۰ ایجاد شد، به طور جدی درگیر شد.

بعد از جنگ

توافق پوتسدام در سال ۱۹۴۵ خواستار غیرنظامی سازی کامل دولت آلمان شد. این توافق شامل بازگشت آلمان به مرزهای پیش از جنگ بود. همچنین این توافق شامل از کار انداختن تمام عملیات نظامی و پرداخت غرامت برای جبران خسارت‌ها می‌شد. صنایعی که در طول جنگ تحت کنترل نازی‌ها بودند نیز در فرایند تخریب و غیرفعال سازی قرار داشتند زیرا جنگ‌افزار تولید کرده بودند.
دایملر بنز یکی از فراوان صنایعی بود که پس از جنگ از بین رفت. به عنوان بخشی از توافق پوتسدام تمام دارایی‌های خارجی آن‌ها مصادره شد و جهت پرداخت سهم غرامت آلمان برای جبران خسارت‌ها به فروش گذاشته شد. دایملر-بنز در طول جنگ برای خود یک شبکه بین‌المللی بزرگ ساخته بود که این شبکه بعد از جنگ با همکاری متفقین تخریب شد. بعد از ۱۹۴۵ دایملر-بنز شرکت خود را در همان مکانی قرار داد که بیست سال قبل از پایان جنگ جهانی دوم بود.

انهدامی که پس از جنگ اتفاق افتاد مدیریت دایملر-بنز را تغییر داد. اتو هوپ که به دلیل ازدواج با یک زن یهودی در سال ۱۹۴۳ از شرکت بیرون رانده شده بود، در سال ۱۹۴۵ به هیئت‌مدیره دعوت شد. برنامه شرکت این بود که به عنوان مرکزی برای تعمیر خودروهای نظامی متفقین به کار گرفته شود. تقریباً یک سال طول کشید تا شرکت اجازه تولید مجدد خودرو را از آمریکایی‌ها گرفت. بازسازی امکانات کارخانه دایملر-بنز تا سال ۱۹۵۱ یعنی نزدیک شش سال پس از پایان جنگ، تکمیل نشد.

علیرغم پیشرفت آهسته در ابتدای بازسازی، شرکت ایملر-بنز تا سال ۱۹۴۷ کارخانه‌هایش در آلمان را احیا نمود. دو تا از کارخانه‌ها به تولید کامیون ادامه دادند. دو تا دیگر از کارخانه‌ها به دلیل اینکه خط تولیدشان به کلی تخریب شده بود مجبور به احیای مجدد کارخانه‌شان شدند. با وجود انهدام کامل پس از جنگ و مشکلات مالی، دایملر-بنز تنها سه سال بعد از جنگ توانست دوباره به سوددهی برسد.

رشد در سراسر جهان

پس از بازسازی، شرکت به سرعت رشد کرد و رکورد فروش را شکست. رشد آن‌ها فقط به دلیل علاقه مشتریان داخل کشور به محصولاتشان نبود بلکه محصولات به کشورهای خارجی مختلف صادر می‌شد. بخشی از این رشد در نتیجه رشد اقتصادی سریع آلمان غربی بعد از جنگ جهانی دوم بود، چیزی که از آن با نام معجزه راین نام برده می‌شود. بعد از اصلاح واحد پولی آلمان در سال ۱۹۴۸، آلمان غربی از یک رشد صنعتی فوق‌العاده و  با تورم پایین بهره برد؛ و این کاملاً برخلاف شرایط افسردگی اقتصادی و تورم غیرقابل کنترل آلمان پس از جنگ جهانی اول بود. در سال ۱۹۴۸ واحد پولی آلمان از Reichsmark به Deutsche Mark تغییر کرد. این دوره از رشد اقتصادی، به معجزه اقتصادی آلمان یا Wirtschaftswunder معروف است. دایملر-بنز در این دوره از تاریخ آلمان رشد کرد. در سال ۱۹۵۴ دایملر بنز به درآمد بیش از یک میلیارد مارک در سال رسید. تعداد خودروهای مرسدس بنز فروخته‌شده در این دوره به یکی از نمادهای Wirtschaftswunder آلمان مبدل شد.

تا دهه ۱۹۵۰ دایملر بنز برای فروش محصولاتش به فروشندگان مستقل در سراسر جهان وابسته بود. این روند بسیار پر ریسک و ناکارآمد بود، بنابراین آن‌ها شروع به گسترش شبکه فروش خود کردند. آن‌ها گسترش شبکه‌های فروش خود را از اروپا شروع کردند و تا سال ۱۹۵۵ تعداد ۱۷۸ توزیع کننده در سراسر جهان داشتند. دایملر-بنز زیرساخت‌های بین‌المللی خود را در دوران بازسازی بعد از جنگ تحت رهبری آمریکا، از دست داد و سال‌های رشد اقتصادی به دایملر-بنز کمک کرد تا بار دیگر موقعیت خود را به عنوان یک فروشنده خودرو در بازارهای جهانی به دست بیاورد.

دایملر بنز از این فرصت برای گسترش بازار بین‌المللی خود استفاده کرد. این کار دو هدف را تحقق می‌بخشید. با احداث کارخانه‌هایی در سراسر جهان در واقع نه تنها هزینه‌های تولید کاهش پیدا می‌کرد بلکه بعضی از دولت‌ها برای صدور مجوز واردات به یک کارخانه تولید در داخل کشور نیاز داشتند. در نتیجه دایملر-بنز یک دوره توسعه سریع بین‌المللی را آغاز کرد. آن‌ها کارخانه‌هایی را در برزیل، هند و آرژانتین باز کردند. همه این کشورها در عوض مجوز واردات به منبع تولید در داخل کشورشان احتیاج داشتند. شرکت دایملر-بنز تعداد کارخانه‌ها را همچنان افزایش می‌داد و در کشورهای ایران، ترکیه و آفریقای جنوبی نیز حضور یافت.

یکی از بزرگ‌ترین فاکتورهای موفقیت شرکت در این دوره، ورود موفق آن به بازار آمریکا بود. دایملر-بنز شعبه آمریکای شمالی در سال ۱۹۵۵ تأسیس شد. دایملر بنز با مکس هافمن، واردکننده اتریشی خودروهای لوکس که در نیویورک مستقر بود شروع به کار نمود. این هافمن بود که پیشنهاد خرید مرسدس بنز ۳۰۰SL Gull Wing را به فروشندگانش در سراسر آمریکا داد. این خودرو چنان در میان آمریکایی‌ها محبوب شد که ۸۰ درصد از کل خودروهای ۳۰۰SL Gull Wing تولیدی به آمریکایی‌ها فروخته می‌شد. خودرو ۳۰۰SL Gull Wing اولین مرسدس بنزی بود که در بازار بین‌المللی رشد کرد.

موتور اسپرت نیز به تبدیل نام مرسدس بنز به یک برند لوکس برای مشتری‌های سطح بالا کمک کرد. شرکت دایملر-بنز تیم‌ها و خودروهایی مخصوص برای شرکت در مسابقات معروف موتور اسپرت تشکیل داد. آن‌ها خودروها را به Carrera Panamericana مکزیک و همچنین مسابقات Grand Prix فرستادند. موفقیت شیک و تمیز آن‌ها در مسابقات موتور اسپرت برایشان شهرت غیر قابل انکاری در زمینه تکنولوژی لوکس و پیشرفته خودرو رقم زد.

تبلیغات مؤثر شرکت برای خودروها و محصولاتش نیز یکی از دلایل پیشرفت آن‌ها در دوره پس از جنگ بود. به محض این که بعد از جنگ به شرکت اجازه تولید داده شد شرکت شروع به تولید خودروهای تجاری نمود. آن‌ها مرسدس بنز L 3250 را در سال ۱۹۴۹ تولید کردند. تأسیس جمهوری فدرال آلمان در سال ۱۹۴۹ به پایان رسید و جمهوری جدید نیاز به یک سیستم حمل‌ونقل جدید داشت. دایملر بنز خوشحال بود که اتوبوس‌ها و کامیون‌ها موردنیاز دولت جدید را تأمین کند.

لیدری پایدار

رونق اقتصادی سبب شد تا دایملر-بنز از سال ۱۹۶۰ در شرایط امن و پایداری قرار گیرد. در دهه ۱۹۷۰ صنعت خودرو به سبب بحران سوخت دچار بی‌ثباتی شد. این فقط بحران سوخت نبود که این صنعت را تحت فشار گذاشته بود بلکه بسیاری از دولت‌ها تولیدکنندگان خودرو را تحت‌فشار گذاشتند تا خودروهایی با مصرف کمتر و ازلحاظ اقتصادی به‌صرفه‌تر تولید کنند تا از وابستگی خارجی به نفت و سوخت بیرون بیایند. شرکت دایملر-بنز با اینکه صنعت تغییر کرد همچنان سر جایش ماند و موقعیت بین‌المللی‌اش را حفظ کرد. این شرکت لیدر خودروهای لوکس و همچنین اتوبوس‌ها و کامیون‌ها در اروپا شد.

بحران نفت در سال ۱۹۷۳ به دلیل تحریم کشورهای عرب صادرکننده نفت بود. نفت در طی این دوره از هر بشکه سه دلار به بشکه‌ای ۱۲ دلار افزایش یافت. این بحران در واقع پاسخی مستقیم به دخالت آمریکا در جنگ یوم کیپور بود. اوپک این تحریم را در اعتراض به دادن اسلحه به اسرائیل توسط آمریکا آغاز کرد. این تحریم نفتی شامل کشورهای ایالات‌متحده، انگلیس، کانادا، ژاپن و هلند می‌شد. خوشبختانه دایملر-بنز آن‌قدر گسترده بود که خیلی تحت تأثیر تحریم‌ها قرار نگرفت، بخصوص که این تحریم به سمت ایالات‌متحده هدایت می‌شد.

در این دوره به جای ادامه دادن به توسعه شرکت در خارج از مرزها، دایملر بنز به گسترش در داخل سازمان خود پرداخت. آن‌ها در طی دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ کارخانه‌های جدید احداث کردند همچنین محصولات جدیدی برای تولید در نظر گرفتند. در حالی که آن‌ها به تولید محصولات لوکس ادامه می‌دادند ولی می‌خواستند راهی برای تولید محصولات گوناگون پیدا کنند. با وجود ثبات مالی، آن‌ها تغییرات عمده‌ای را در مدیریت دایملر-بنز به وجود آوردند. ۱۴ درصد از سهام شرکت به دولت کویت و همچنین ۲۹ درصد دیگر به بانک دویچه فروخته شد.

فناوری جهانی

دایملر-بنز از پایان سال ۱۹۵۰ به رشد چشمگیری دست یافت. بعد از سال‌ها کسب‌وکار پایدار با وجود بحران ناگهانی نفت دایملر-بنز می‌دانست که برای حفظ سهام بازار باید به نوآوری ادامه دهد. این روحیه داشتن نوآوری از همان آغاز در قرن نوزدهم دایملر-بنز را به جلو رانده است و امروزه نیز بعد از گذشت صدسال همچنان ادامه دارد. تنها سه مورد از ده‌ها پیشرفت که در طول این دوره ایجاد شده در زیر آمده است:

• دایملر-بنز قبل از هر کمپانی خودروسازی دیگری شروع به تولید خودروهای CFC-free دوستدار طبیعت نمود. آن‌ها متوجه شدند که مواد شیمیایی CFC نه تنها برای سلامت رانندگان بلکه برای محیط‌زیست نیز مضر است.

• ایجاد یک شبکه کنترل‌کننده واحد برای ایجاد ارتباط میان تمام سیستم‌های موجود در خودرو، جهت رسیدن به حداکثر کارایی. دایملر-بنز از سال ۱۹۹۲ شروع به ساخت این ویژگی استاندارد در محصولات خود کرد. این تکنولوژی توسط بوش برای استفاده‌های صنعتی به وجود آمد ولی دایملر بنز قبل از اینکه هر سازنده دیگری این امکان را در نظر بگیرد، این سیستم را با خودروهای لوکس خودسازگار کرد.

• سیستم smart key که بسیاری از رانندگان امروز از آن بهره‌مند هستند، توسط زیمنس در دهه ۹۰ میلادی اختراع شد و سپس یا سیستم خودرو سازگار شد و اولین بار در خودرو مرسدس بنز S-Class در سال ۱۹۹۸ رونمایی گردید. دایملر بنز تکنولوژی keyless را در سال ۱۹۹۷ برای خود ثبت اختراع کرد.

دایملر-بنز در طول قرن گذشته تغییرات زیادی کرده است. از سال ۲۰۰۷ شرکت با نام دایملر آگ شناخته می‌شود. این شرکت با تکیه بر نوآوری و هوشمندی در تجارت از میان ناامیدی‌ها عبور کرد و امروز مرسدس بنز همچنان به خاطر مهندسی بی‌نظیر و سوپر لوکس بودنش معروف است.

منبع:

ucan